Część 3
Ładowanie poziomu 1 jest najwolniejszą metodą ładowania, polegającą na podłączeniu pojazdu elektrycznego bezpośrednio do standardowego gniazdka domowego. Ponieważ domowe gniazdka dostarczają tylko od 1,3 kW do 2,4 kW mocy, godzina ładowania zwiększa zasięg o około 6–10 kilometrów.
Choć ładowanie poziomu 1 może wystarczyć pojazdom elektrycznym z napędem hybrydowym i małymi akumulatorami, wielu właścicieli samochodów w pełni elektrycznych uważa, że ładowanie poziomu 2 lepiej odpowiada ich codziennym potrzebom. Ładowanie poziomu 1 jest również bardzo przydatne w nagłych wypadkach, ponieważ samochód można podłączyć prawie wszędzie, choć trzeba być przygotowanym na dłuższe czekanie!
Ładowanie poziomu 2 oznacza ładowanie pojazdu elektrycznego za pomocą dedykowanej stacji ładowania prądem przemiennym. Ze względu na ich cenę i dobre prędkości ładowania stacje te zazwyczaj znajdują się w domach, zakładach pracy i miejscach publicznych, takich jak centra handlowe. Dzięki mocy wyjściowej od 3,4 kW do 22 kW, a w niektórych miejscach publicznych nawet 43 kW, można spodziewać się znacznie szybszego ładowania niż przy użyciu zwykłego gniazdka.
Ładowanie poziomu 2 jest najpopularniejszą formą ładowania wśród kierowców pojazdów elektrycznych. Jest łatwe, praktyczne, skraca czas ładowania, ale nie obciąża zbytnio akumulatora.
Ładowanie poziomu 3, określane również mianem szybkiego ładowania prądem stałym, to najszybsza dostępna metoda ładowania pojazdów elektrycznych. Dlaczego jest tak szybkie? W przeciwieństwie do ładowania poziomu 1 i 2, które wykorzystuje prąd przemienny (AC), ładowanie poziomu 3 dostarcza prąd stały (DC) bezpośrednio do akumulatora. Dzięki temu omija się konieczność konwersji prądu, co pozwala na dostarczenie znacznie większej mocy.
Konstrukcja ładowarek poziomu 3 umożliwia pracę z wyższą mocą i napięciem dzięki grubszym kablom i specjalnym złączom, a to wszystko przekłada się na większą prędkość ładowania.
Schemat przedstawiający różnicę między ładowaniem prądem przemiennym i stałym (źródło)
O jakich prędkościach mowa? Co prawda ładowarki poziomu 3 mają różną moc (od 50 kW do 400 kW), ale naładowanie pojazdu elektrycznego od 5% do 80% powinno zająć tylko 30 minut, w zależności od pojazdu. Z uwagi na wysokie napięcie zasilania (i cenę), jakiego wymagają ładowarki poziomu 3, nie spotyka się ich w garażach lub na podjazdach. Zazwyczaj dostępne są w komercyjnych punktach usługowych, takich jak stacje benzynowe, i wzdłuż głównych autostrad.
Czasami ładowanie pojazdów elektrycznych dzieli się również według prędkości. Ładowarki poziomu 1 określa się mianem „wolnych” ze względu na ich niewielką moc wyjściową. Ładowarki poziomu 2 dzielą się na „szybkie” o mocy 7–22 kW oraz „błyskawiczne” o mocy 43 kW (często spotykane na autostradach). Ładowarki poziomu 3 o mocy 50 kW również zaliczane są do „szybkich”, natomiast ładowarki o wyższej mocy wyjściowej (od 100 kW do 400 kW) nazywane są „ultraszybkimi”.
* Podane czasy ładowania są szacunkowe. Rzeczywisty czas ładowania zależy od pojemności akumulatora, stanu naładowania, maksymalnego poziomu naładowania pojazdu, mocy wyjściowej stacji ładowania, a także szeregu okoliczności.
Chociaż trudno przewidzieć, czy i kiedy to się zmieni, przyjęcie nowego prawa, które wymaga, aby wszystkie nowe urządzenia mobilne na rynku UE były wyposażone w port ładowania USB-C do końca 2024 roku⁽¹⁾, daje nadzieję, że podobne przepisy zostaną wprowadzone dla złączy pojazdów elektrycznych.
W 2023 roku Ameryka Północna zrobiła duży krok w kierunku jednego akceptowanego standardu dla pojazdów elektrycznych. Pod koniec 2022 roku Tesla udostępniła swój standard ładowania, umożliwiając innym producentom jego wykorzystanie w swoich pojazdach oraz korzystanie z sieci Supercharger Tesli. NACS⁽²⁾ (North American Charging Standard) jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych typów złączy w regionie. BMW Group, Lucid, Rivian, Ford, General Motors, Kia i Volkswagen Group zadeklarowały, że przyjmą ten standard.
Przyjrzyjmy się kilku typowym złączom, aby lepiej je poznać.
Dobrym rozwiązaniem jest zakup specjalnej domowej ładowarki do pojazdów elektrycznych i zlecenie jej instalacji profesjonaliście. W większości przypadków przy zakupie pojazdu elektrycznego producent samochodu pomoże wybrać odpowiednią ładowarkę. Wielu z nich ma umowy z producentami ładowarek i oferuje nowym nabywcom atrakcyjne warunki i wsparcie. Urządzenia te pozwalają śledzić poziom naładowania pojazdu, a także ładują go szybciej niż zwykłe gniazdko ścienne.
Domowe ładowarki zazwyczaj obsługuje się za pomocą aplikacji, która pozwala kontrolować ładowanie w smartfonie. W niektórych można zaplanować godziny ładowania (aby skorzystać z tańszej energii w nocy), uzyskać wgląd w zużycie energii lub uzyskać dostęp do sieci publicznych ładowarek. Firmy takie jak EVBox, Wallbox, Ohme i Octopus Energy oferują takie rozwiązania do ładowania pojazdów w domu.
Koszty ładowania różnią się w zależności od cen energii elektrycznej w danym obszarze i wybranego punktu ładowania. W niektórych przypadkach można otrzymać dofinansowanie na instalację ładowarki pojazdów elektrycznych w domu. Ponieważ stacje ładowania są włączone do sieci elektrycznej, zużyta energia jest monitorowana przez licznik i po prostu dodawana do rachunku za energię. Na podstawie tego rachunku można obliczyć cenę przejechanego kilometra.
Wskazówka: wiele firm energetycznych oferuje taryfy skrojone specjalnie pod kątem pojazdów elektrycznych, które umożliwiają obniżenie kosztów energii dzięki ładowaniu poza godzinami szczytu. Warto sprawdzić dostępne lokalnie oferty i ewentualnie zmienić taryfę. W niektórych miejscach ładowanie w nocy może być znacznie tańsze niż w ciągu dnia.
Aplikacje do publicznego ładowania, takie jak XYZ firmy TomTom, mogą ułatwić znalezienie stacji ładowania i uzyskanie informacji o ich dostępności, cenach, typach złączy i szybkości ładowania. Korzystaj z tych aplikacji do wyszukiwania ładowarek w pobliżu miejsca docelowego i przyzwyczaj się do doładowywania akumulatora podczas długiej jazdy.
Większość publicznych stacji ładowania zapewnia ładowanie poziomu 2, chociaż szybkie, błyskawiczne i ultraszybkie ładowarki stają się coraz powszechniejsze, szczególnie na autostradach. Według serwisu Zap-Map liczba ultraszybkich punktów ładowania w Wielkiej Brytanii wzrosła o prawie 80% w 2022 roku⁽³⁾.
Duży postęp w samochodach elektrycznych zrobiły również systemy informacyjno-rozrywkowe i panele cyfrowe. Wielu producentów korzysta z szybko rozwijających się produktów, takich jak usługi TomTom dla pojazdów elektrycznych, aby ułatwić kierowcom ich prowadzenie. W samochodzie elektrycznym, po wprowadzeniu miejsca docelowego w nawigacji, system zasugeruje optymalne postoje na ładowanie, informując o tym, gdzie i jak długo trzeba będzie ładować, a w niektórych przypadkach podając także ceny.
Koszty ładowania w podróży różnią się znacznie w zależności od używanej stacji ładowania. Zasadniczo szybkie ładowanie zazwyczaj kosztuje więcej. Warto rozważyć wykupienie abonamentu w sieci ładowania, aby uzyskać zniżki lub gwarantowany dostęp do stacji. Niektóre sieci oferują również płatności zbliżeniowe lub akceptują karty zbliżeniowe lub breloki, a rachunki wystawiają miesięcznie, aby ładowanie nie było kłopotliwe.
Zaplanuj z wyprzedzeniem postoje na ładowanie i sprawdź dostępność ładowarek, korzystając z aplikacji takich jak TomTom GO Navigation.
Poznaj zasięg swojego pojazdu i dowiedz się, co na niego wpływa. Sprawdź, jak daleko może przejechać na pełnym naładowaniu i pamiętaj, że ekstremalne upały lub mrozy, włączanie ogrzewania i klimatyzacji lub jazda pod górę z dużą prędkością mogą ten zasięg skrócić. W przeciwieństwie do pojazdów spalinowych jazda po mieście, gdzie można korzystać z hamowania rekuperacyjnego, nie wpłynie znacząco na zasięg. Pamiętaj, aby śledzić na bieżąco pozostały zasięg.
Używaj stacji szybkiego ładowania w miarę możliwości, ponieważ zapewniają one większy zasięg w krótszym czasie. Wiele hoteli oferuje również gościom bezpłatne ładowanie poziomu 2, dzięki któremu możesz doładować akumulator w nocy. Sprawdź, czy jest taka możliwość.
Zarejestruj się w sieciach ładowania i pobierz zawczasu wszystkie potrzebne aplikacje, aby zaoszczędzić czas i mieć łatwiejszy dostęp do stacji ładowania po drodze. Wiele ładowarek pojazdów elektrycznych wymaga założenia konta i korzystania ze specjalnej aplikacji. Nie jest miło, gdy przy ładowarce trzeba pobrać aplikację, założyć konto i wprowadzić dane płatności, zamiast po prostu podłączyć samochód do ładowania i pójść na kawę. Dlatego zrób to z wyprzedzeniem.
Zadbaj o plan awaryjny na wypadek, gdyby stacja ładowania była nieczynna lub niedostępna. Spisz alternatywne stacje ładowania i zabierz ze sobą własny kabel do ładowania poziomu 1, aby podłączyć pojazd do standardowego gniazdka w całkowicie awaryjnych sytuacjach.
TomTom App
Znajdź najbliższe stacje ładowania pojazdów elektrycznych za pomocą TomTom App
1. https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20220930IPR41928/long-awaited-common-charger-for-mobile-devices-will-be-a-reality-in-2024#:~:text=By%20the%20end%20of%202024%2C%20all%20mobile%20phones%2C%20tablets%20and,obligation%20will%20extend%20to%20laptops
2. https://www.motortrend.com/features/tesla-nacs-charging-port-automaker-compatibility?slide=3
3. https://www.zap-map.com/news/2022-charging-hub-growth/